Xét nghiệm sớm Ung thư Phổi

Chẩn đoán ung thư phổi hiện nay vẫn là một thách thức, mặc dù hiện nay đã có nhiều phương pháp.

Các phương pháp chẩn đoán hình ảnh

• Sau nội soi phế quản, bệnh nhân có thể xuất hiện các triệu chứng choáng, ho ra máu, sốt, tràn khí màng phổi; hơn nữa quá trình thực hiện có thể gây khó chịu, khiến cho việc chẩn đoán tự nguyện thường xuyên bị hạn chế.
• X-quang phổi giúp phát hiện các tổn thương, hình ảnh tràn dịch màng phổi, định vị vị trí, kích thước, hình dạng mô phổi bị tổn thương, cũng có giá thành thấp, không mất nhiều thời gian thực hiện. Tuy nhiên chụp X-quang khó phát hiện được những tổn thương nhỏ trên hai lá phổi hoặc những tổn thương tại các vị trí đỉnh phổi, khó xác định được các đặc tính bên trong của tổn thương. Khoảng 30% thương tổn phổi bị bỏ sót trong phương pháp chụp X-quang.
• Chụp CT là một tùy chọn khác, phát hiện những thương tổn mà X-quang phổi có thể bỏ lỡ. Vấn đề là chụp CT phổi sử dụng nguồn năng lượng tia X, do đó việc bệnh nhân bị nhiễm xạ là điều khó tránh khỏi (không nên chụp CT phổi 2 lần liên tiếp trong một khoảng thời gian ngắn), hoặc dị ứng thuốc cản quang.

Xét nghiệm chẩn đoán không xâm lấn

• SCS – xét nghiệm hình thái tế bào trong mẫu đờm qua kính hiển vi – là xét nghiệm nhanh và có giá thành thấp, nhưng không phải luôn chính xác. Trong khi tỉ lệ dương tính giả khá thấp (1%), âm tính giả có thể xảy ra đến 40%.
• Xét nghiệm máu có thể giúp tìm ra các dấu ấn ung thư, đó là các protein đặc biệt do tế bào ung thư sinh ra như AFP, CEA, PAM, CYFRA 21-1. Đây là phương pháp không xâm lấn, việc thu mẫu đơn giản và an toàn. Tuy vậy, xét nghiệm máu không thể hiện 100% bản chất ung thư, vì có thể cho kết quả dương tính giả do máu có những chất tương đồng với khối u. Hơn nữa, các chỉ thị ung thư phổi cũng có thể xuất hiện trong các bệnh khác: CYFRA 21-1 tăng cao trong ung thư thực quản, ung thư phổi không tế bào nhỏ, ung thư vú, tuyến tụy, cổ tử cung, viêm phổi, nhiễm trùng máu, suy thận…; trong khi đó, AFP cũng đặc trưng ở ung thư gan, CEA có ở ung thư đại tràng…

Sinh thiết mô

• Xét nghiệm mô học. Xét nghiệm này được thực hiện từ mẫu bệnh phẩm lấy trong quá trình sinh thiết xuyên thành ngực dưới dẫn cắt lớp vi tính (hoặc mẫu bệnh phẩm trong quá trình nội soi phế quản).
• Xét nghiệm tế bào học. Đây là phương pháp đòi hỏi chọc hút tế bào hạch, chọc dò dịch màng phổi để tìm ra tế bào ác tính.

Các xét nghiệm dựa vào sinh thiết phổi là phương pháp cuối cùng có thể xác nhận loại, mức độ ung thư; do đây là xét nghiệm xâm lấn, sinh thiết chỉ áp dụng với những bệnh nhân có phát hiện khối u và có nghi ngờ mang khối u. Vì lẽ đó, sinh thiết phổi không nên được xem là phương pháp chẩn đoán sớm.

GENLAB một trong số ít các  đơn vị tiên phong và dẫn đầu trong chuẩn đoán ung thư sớm bằng phương pháp Xét nghiệm Methyl hóa DNA.  Phương pháp ưu việt này nhằm đưa tới kết quả chính xác trong thời gian sớm nhất.

Ung thư là những bệnh bắt nguồn từ các gen trong bộ gen của mỗi người. Trước đây, chúng ta chỉ quan tâm đến những biến đổi trên trình tự gen dẫn đến các bệnh, trong đó có ung thư. Trong những thập kỷ gần đây, vai trò của những biến đổi biểu sinh trong phát sinh ung thư thu hút được nhiều mối quan tâm của các nhà khoa học; những biến đổi này mang tiềm năng trở thành những dấu chuẩn để sàng lọc, chẩn đoán và tiên lượng bệnh ung thư.

Những biến đổi biểu sinh là những thay đổi có thể di truyền được, không ảnh hưởng đến trình tự DNA nhưng vẫn có thể gây ra những thay đổi trong biểu hiện gen. Methyl hóa DNA là một quá trình mà các nhóm methyl được thêm vào phân tử DNA. Khi nằm trong trình tự khởi động gen (promotor), quá trình methyl hóa DNA thường ngăn chặn quá trình phiên mã gen. Ở động vật có vú, quá trình methyl hóa DNA cần thiết cho sự phát triển bình thường và có liên quan đến một số quá trình quan trọng bao gồm in dấu bộ gen, bất hoạt nhiễm sắc thể X, ức chế các yếu tố chuyển vị, lão hóa và phát sinh ung thư. Ngoài ra, sự methyl hóa DNA bất thường, không giống như sự thay đổi trên gen, có thể được phát hiện trong giai đoạn đầu của ung thư hoặc tiền ung thư. Sự methyl hóa DNA có những ưu điểm như tính đặc hiệu ung thư cao, ổn định cấu trúc so với protein và RNA, và có thể khuếch đại bằng PCR. Sự methyl hóa DNA do đó được công nhận là dấu chuẩn sinh học chẩn đoán sớm ung thư tốt nhất.

Ưu điểm của dấu ấn sinh học methyl hóa DNA:

• Sự methyl hóa DNA bất thường thường xuyên xảy ra từ giai đoạn rất sớm của bệnh ung thư (bắt đau phát sinh ung thư nhưng chưa hình thành khối u) và rất đặc hiệu đối với các khối u rắn.
• Sự methyl hóa DNA bất thường sẽ có xu hướng xảy ra tại các vị trí cụ thể ở tất cả các bệnh nhân mắc loại ung thư cụ thể, vì thế có thể áp dụng cho nhiều bệnh nhân khi chẩn đoán mỗi loại ung thư cụ thể.
• Hơn nữa, sự methyl hóa DNA là sự thay đổi trên DNA với tính ổn định cao, vì thế phương pháp khuếch đại axit nucleic (PCR) có thể được sử dụng để khuếch đại một cách có chọn lọc DNA bị methyl hóa, giúp phát hiện trong dịch cơ thể, ngay cả trong ung thư giai đoạn sớm.
• Dấu chuẩn methyl hóa DNA có thể thu được từ các loại mẫu không xâm lấn (như mẫu huyết tương, mẫu dịch rửa phổi, súc phổi) do đó thuận tiện cho bệnh nhân khi tham gia xét nghiệm, tăng tỉ lệ tham gia sàng lọc ung thư định kỳ.

Những người thuộc nhóm nguy cơ cao sau đây nên cân nhắc việc xét nghiệm sàng lọc, chẩn đoán sớm ung thư phổi:

• Người có tiền sử nghiện thuốc lá, đang hút thuốc lá hoặc đã bỏ thuốc lá trong 15 năm trở lại đây.
• Trong độ tuổi từ 55 – 80.
• Người có tiền sử gia đình ung thư phổi.
• Người có nghề nghiệp thường xuyển tiếp xúc với môi trường không khí độc hại, như nhân công làm ở mỏ phóng xạ uranium, mỏ kền, mỏ cromate, công nhân trong một số ngành nghề có tiếp xúc amiant, công nghiệp hóa dầu, công nghiệp nhựa, khí đốt, kim loại nặng, …

GENLAB sử dụng Bộ kit Epi proLung (Đức), có khả năng thực hiện xét nghiệm không xâm lấn bằng kỹ thuật real-time PCR để đánh giá các dấu chuẩn methyl hóa DNA (SHOX2, PTGER4) tách từ mẫu bệnh phẩm. Công nghệ tiên tiến này giúp hỗ trợ chẩn đoán ung thư phổi ở các bệnh nhân có nguy cơ cao từ giai đoạn rất sớm, nhằm có hướng điều trị kịp thời. 

ƯU ĐIỂM :

• PHÁT HIỆN DẤU HIỆU UNG THƯ PHỔI TỪ RẤT SỚM (chưa hình thành khối u rắn)
• SỰ ỔN ĐỊNH CAO.
• LẤY MẪU ĐƠN GIẢN, không xâm lấn (mẫu huyết tương hoặc mẫu dịch rửa phổi, súc phổi).
• CÓ THỂ XÉT NGHIỆM ĐỊNH KỲ.

Đang cập nhật